Thừa kế theo di chúc là sự thể hiện ý chí của bên lập di chúc thế hiện ý nguyện cuối cùng về việc sử dụng và định đoạt tài sản của mình sau khi qua đời.Khi cá nhân lập di chúc thì di sản thừa kế của người đó sẽ được phân chia theo nội dung di chúc. Những người được chỉ định hưởng di sản theo di chúc sẽ được nhận thừa kế theo di chúc.
Tuy nhiên pháp luật cũng quy định trường hợp những người có quyền hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Khoản 1 Điều 644 BLDS 2015 quy định:
“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.”
Để đảm bảo quyền và lợi ích của những người có mối quan hệ ruột thịt với người để lại di chúc, Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 đã có những quy định về các trường hợp dù không có tên trong di chúc nhưng vẫn được hưởng thừa kế. Đối với các đối tượng nêu trong quy định trên, kể cả trong trường hợp người có di sản thừa kế không để lại di sản thừa kế cho họ trong di chúc thì họ vẫn có quyền được hưởng 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật.
Điều kiện chung để hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc cũng giống như những người thừa kế hợp pháp khác của người để lại di sản, người thuộc diện thừa kế bắt buộc phải tuân thủ các yêu cầu của một người thừa kế:
- Không từ chối hưởng di sản thừa kế theo Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015;
- Không bị mất quyền thừa kế di sản theo Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015;
- Cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế.
